Vazduhoplovna medicina/Sadržaj/Termini koji se koriste kod ubrzanja


NAZIV ILI OZNAKA POJMOVA	TUMAČENjE POJMOVA
„g“	Ubrzanje zemljine teže (gravitacija) na površini zemlje iznosi 9,80665 m/sec.²
Ukupno ubrzanje a(a_x,a_y,a_z)	Ukupno ubrzanje letelice, u toku leta, se brojno izražava preko „g“ (primer: 3g = 29,4 m/sec.²). Ispred vrednosti ubrzanja se stavlja oznaka „+“ ili „-“, što označava smer duž „x“, „y“ i „z“ osa koordinatnog sistema leta, definisanog u aerodinamici, poglavlje „stabilnost“.
Grayout (siva koprena)	Siva koprena je zamućenje vida kao posledica smanjenog retinalnog priliva krvi , praćena suženjem vidnog polja (tunelski vid)
Blackout (crna koprena)	Crna koprena je privremeni gubitak vida u toku ubrzanja usled nedovoljne retinalne perfuzije krvi, koji prethodi gubitku svesti
Redout (crvena koprena)	Crvena koprena, je privremeni poremećaj vida zbog povećanog priliva krvi u glavi i očima u toku dejstva negativnih „-“ ubrzanja u „z“ pravcu (-a_z).
Acceleration-induced loss (ubrzanjem izazvan gubitak svesti)	Gubitak svesti u toku dejstva ubrzanja nasto kao posledica neadekvatnog priliva krvi u mozak.
Anti-G suit (anti-G odelo)	Specijalno konstruisano odelo od posebne vrste platna, opremljeno hidrostatskim komorama u njemu, koje u toku dejstva „+“ ubrzanja u „z“ pravcu (+a_z), vrše pritisak na trbuh i donje ekstremitete i sprečavaju priliv krvi u delove tela ispod srca.
Presur breathling (PBG) (disanje pod natpritiskom)	Neprekidno udisanje vazduha (kiseonika) pod povišenim pritiskom za vreme dejstva „+“ ubrzanja u „z“ pravcu(+a_z), kako bi došlo do povećanja pritiska u grudnom košu što dovodi do porasta arterijskog krvnog pritiska
Balanced pressure breathing (asistirano disanje)	Vrsta disanja uz upotrebu specijalnih prsluka sa gumenim komorama koje u toku disanja vazduha pod povišenim pritiskom vrše kontrapritisak na grudni koš i olakšavaju disanje.
Straining maneuvers (voljni manevar napinjanja)	1) Voljnim stezanjem mišića trbuha i nogu pilot sprečava priliv krvi u vensku cirkulaciju čime održava u funkciji moždani protok krvi 2) Valsalva manevar disanja kojim se povećava pritisak u grudnom košu.