Vikiškolarac:Evropa/Azerbejdžan

Azerbejdžan je država srednje veličine, ali najveća država u regionu Zakavkazja. Veći deo države nalazi se u Aziji, ali se severni deo smatra evropskim jer su planine Kavkaza deonica između istočne Evrope i zapadne Azije. Do godine 1991. Azerbejdžan je bio deo Sovjetskog saveza (SSSR). Glavni grad Azerbejdžana je Baku, a graniči se sa Rusijom, Turskom, Jermenijom, Iranom i Gruzijom. Država je članica Saveta Evrope, ali ne i Evropske unije. Azerbejdžan je jedna od šest nezavisnih turkofonih država, aktivni član Turskog saveta i sveturske kulturne organizacije TJURKSOJ (TÜRKSOY). Azerbejdžanski manat je valuta koja se koristi u državi. Prema podacima Međunarodnog monetarnog fonda, Azerbejdžan je jedna od najboljih zemalja za poslovanje i najbogatija država regiona južnog Kavkaza.

Istorija Azerbejdžana

Područje današnjeg Azerbejdžana naseljeno je oko 8. veka pre nove ere od strane Medija, drevnog arijevskog plemena. Postao je deo Persijskog carstva u 6. veku pre nove ere. Između 1. i 3. veka nove ere, Rimljani su osvojili područje današnjeg Azerbejdžana. Hrišćanstvo je tu počelo da se širi u 3. veku. Bio je deo Sasanidskog carstva od 252. godine do muslimanskog osvajanja Persije, a zatim je postao pod vlašću Omajada. Omajadski kalifat je širio islam u regionu. Početkom 11. veka teritoriju je postepeno zauzimalo mnoštvo Turaka Oguza iz centralne Azije, koji su u to vreme prihvatili turkski etnonim. Prva od ovih uspostavljenih turskih dinastija bilo je Seldžučko carstvo, koje je ušlo u oblast koja je sada poznata kao Azerbejdžan do 1067. Zloglasna je bila dinastija Širvanšah, ostala je u regionu sve dok Safavidi nisu preuzeli kontrolu. Godine 1501. Azerbejdžan je ostao pod iranskom do 19. veka. Godine 1920. Azerbejdžanci su preuzeli Sovjetski Savez ili SSSR. Godine 1991. Azerbejdžan je postao nezavisan od Sovjetskog Saveza. Nakon što su postali nezavisni, Azerbejdžan i Jermenija su se borili u ratu koji se zove Nagorno-Karabaški rat u kojem je na obe strane poginulo više od 30.000 ljudi. Devedesetih godina dvadesetog veka Azerbejdžan je postao prosperitetniji, uglavnom zbog velikih količina nafte.

Geografija Azerbejdžana

Azerbejdžan pokriva površinu od oko 86.600 km2 (oko 33.400 kvadratnih milja). Azerbejdžan graniči sa Kaspijskim morem na istoku, Gruzijom i Rusijom na severu, Iranom na jugu i Jermenijom na jugozapadu i zapadu. Glavni grad Azerbejdžana je drevni grad Baku, koji ima najveću i najbolju luku na Kaspijskom moru.

Azerbejdžan se nalazi i u Evropi i u Aziji. Najviša planina u zemlji je Bazardjuzju koja se nalazi na 4466 metara nadmorske visine. Još jedna zanimljivost Azerbejdžana su blatni vulkani - polovina svih blatnih vulkana na svetu nalazi se u Azerbejdžanu.

Stanovništvo Azerbejdžana

Po popisima iz 2011. godine, broj stanovnika u Azerbejdžanu bio je 337.700.373. U Azerbejdžanu ljudi pričaju azerbejdžanski, ruski, lezginski i tališki jezik. Nacionalni jezik je azerbejdžanski i govori ga 93% nacije. Azerbejdžanski jezik vrlo je sličan turskom, jer su oba jezika potekla iz plemena Oguzi. Ljudi iz Azerbejdžana se zovu Azerbejdžanci. Tališi i Lezgini su najveće nacionalne manjine u Azerbejdžanu, a nakon njih Jermeni ako se uzme u obzir Nagorno Karabah. Većina ljudi u zemlji se smatra muslimanima, ali postoji i mali broj ruskih pravoslavnih hrišćana. Međutim, Azerbejdžan je jedna od najsekularnijih zemalja zapadne Azije. Obrazovanje je obavezno prvih osam godina, ali većina dece nastavlja školovanje.

Znamenitosti Azerbejdžana

Azerbejdžan ima dve UNESKO-ve (UNESCO) svetske baštine: Grad Baku ograđen zidinama (i Širvanšahovu palatu i Devojačku kulu) sve u glavnom gradu, Baku i Gobustansku stensku umetnost - mesto prepuno drevne umetnosti od pre 4.000 do 40.000 godina.

Turizam je bio izuzetno popularan tokom 1980-ih, ali su zbog ratova 1990-ih turisti odlazili negde drugde. Turizam je tek nedavno ponovo postao važan u Azerbejdžanu. Verski, banjski i zdravstveni turizam svake godine postaje sve popularniji. Zamkovi, nacionalni parkovi, dva mesta baštine, skijanje zimi i plivanje leti su aktivnosti u kojima turisti mogu da uživaju u Azerbejdžanu.