Vikiškolarac:Evropa/Bugarska
Bugarska je država u jugoistočnoj Evropi, u severoistočnom delu Balkanskog poluostrva i na Crnom moru, koja povezuje istok i zapad. Graniči se sa pet zemalja Balkana- Rumunijom, Srbijom, Severnom Makedonijom, Grčkom i Turskom. Prostire se na teritoriji od 110.994km kvadratnih. Glavni grad je Sofija. Zvanični jezik je bugarski. Valuta je bugarski lev.
Istorija
urediIstorija Bugarske počinje u 7. veku kada su u prvoj polovini 681. godine polunomadski Protobugari prešli Dunav i započeli naseljavanje krajeva između reke i planine Balkan. Tokom 8. i u prvoj polovini 9. veka Vizantija je morala da vodi stalne borbe sa Bugarima i to je stabilizovno nakon 864. godine kada su naterali bugarskog kneza Borisa Prvog Mihaila da primi hrišćanstvo. Njegov sin Simeon Veliki 913.god. uzima titulu cara. Njega nasleđuje Samuilo i njegovo carstvo traje do 976.god. Drugo Bugarsko carsto nastaje 1185. godine. Bugarska postaje kneževina 19. februara 1878. godine. Nezavisnost od Osmanskog carstva dobija 22. septembra 1908. godine. Bugarska postaje članica EU 1. januara 2007. godine.
Geografija
urediBugarska se graniči sa Rumunijom, Turskom, Grčkom, Severnom Makedonijom i Srbijom. Površina Bugarske je 110.994 km kvadratnih. Nalazi se na važnom prometnom pravcu jer se dolinom reke Marice povezuje srednja Evropa sa Malom Azijom i Bliskim istokom. Takođe reka Dunav koja se nalazi na granici ima značajno prometno značenje. Reljef Bugarske je raznolik. U južnom delu Bugarske nalazi se venac Rodopskih planina sa masivima Rila i Pirin, u središnjem delu je Trakijska nizija, prema severu prelazi u Staru planinu i Dunavsku ploču. Unutrašnjost Bugarske ima umereno kontinetalnu klimu, južni i istočni deo submediteransku, a viši predeli planinsku klimu. Najduže reke reke su Iskar, Marica, Struma i Mesta. Na severu Bugarske prirodna vegetacija su stepe, a planinske oblasti su pod mešovitom šumom. Najgušće naseljene oblasti su Sofijska kotlina i Trakijska nizija a najređe Rodopi.
Stannovništvo
urediPrema popisu stanovništva iz 2011. godine Bugarska je imala 7,3 miliona stanovnika a 2021. 6,5 miliona. Broj stanovnika je manji zbog niske stope nataliteta i zbog odlaska mladih za boljim poslom i obrazovanjem. Po veroispovesti većina stanovnika je pravoslavne vere. U većim gradovima radi najveći broj bugarskog stanovništva. To su Plovdiv na Marici, Ruse na Dunavu, Varna na crnomorskoj obali. Sofija je smeštena na prometnom pravcu koji iz srednje Evrope vodi ka Bliskom istoku.
Znamenitosti
uredi- Sedam Rilskih jezera - nalaze se u severozapadnom delu istoimenog planinskog lanca. Do njih se može doći liftom.
- Tvrđava i stene Belogradčika – na ovom komadu zemlje radili su i ljudi i priroda. Prve odbrambene tvrđave su se ovde gradile za vreme Rimskog carsva.
- Tračka grobnica u Kazanlaku – sačuvane su samo freske i ova grobnica je uvrštena u UNESCO-ov popis svetske baštine
- Planinski venac Vitoša – planinska padina prekrivena četinarskim šumama.
- Tvrđava Carevac – nekada rezidencija bugarskih kraljeva
- Tvrđava Baba Vida – tvrđava, muzej na obali Dunava
- Crkva Bojana – uvrštena je u UNESCO–ov popis kulturne baštine. U njoj je sačuvana jedinstvena srednjovekovna slika iz 1259.god.
- Stari grad Sozopol – drevni gradić sa dosta arhitektonskih spomenika i antičkih hramova.
- Hram-spomenik Aleksandra Nevskog – katedrala Svetog Aleksandra Nevskog je druga najveća pravoslavna crkva u Bugarskoj.
- Grad muzej Melnik – ovde su nekad živeli i radili mnogi poznati umetnici bigarske renesanse.
- Perperikon - arheološki komleks srednjeg veka. Prema legendi ovde se nalazi Orfejev grob.