Vikiškolarac:Evropa/Kazahstan

Republika Kazahstan je država u srednjoj Aziji. Kazahstan je takođe deveta najveća zemlja po površini. Glavni grad Kazahstana je Nur Sultan. Veći deo Kazahstana je nenaseljen. Valuta u Kazahstanu je: Kazahstanski tenge. Službeni jezici su Kazaški jezik i Ruski jezik.

Istorija

Kazahstan je naseljen još od kamenog doba, područje današnjeg Kazahstana postaje istorijski važno kada su ga osvojili Mongoli u 13. veku, zbog razvoja puta svile. Pod Mongolskim carstvom, ovo područje je podeljeno na pokrajne, koje su kasnije postale deo Kazaškog kanata. U tom periodu je Nomadski način života bio usko povezan sa stočarstvom nastavio da prevlađuje među stanovništvom u stepama. U 15. veku se počinje izdvajati poseban kazaški indetitet među turskim plemenima na tim podrucjima, a sredinom 16. veka taj se proces završio stvaranjem posebnog kazaškog jezika, kulture i privrede. Tokom 17. veka česti su sukobi Kazaha sa Ojratima, savezom zapadnih mongolskih plemena, među kojima su Džungari bili najagresivniji. Početkom 18. veka je period kada je Kazaški kanat doživeo svoj vrhunac. U 19. veku Ruska Imperija se širila, između ostalog i u centralnoj Aziji.To je bio period” Velike igre” koji je trajao skoro punih 100 godina, od 1813. do 1907. godine kada je potpisan Anglo-ruski sporazum.Sovjetska represija nad tradicionalnom elitom zajedno sa forsiranjem kolektivizacije u kasnim 30-im dovela je do velike gladi.Između 1926. i 1939. godine broj stanovnika je opao za 22% usled gladi, nasilja i emigracije.

U periodu kada su sve sovjetske republike tražile veći stepen autonomije, Kazahstan proglašava suverenitet kao republika u okviru Sovjetskog Saveza u oktobru 1990. godine. Nakon propalog pokušaja državnog udara u Moskvi u avgustu 1991. i raspada Sovjetskog Saveza nakon toga, Kazahstan je proglasio nezavisnost 16. decembra 1991. godine, kao poslednja sovjetska republika koja je to učinila.

Geografija

Sa površinom od 2,7 miliona km2, Kazahstan je deveta država u svetu po veličini i najveća od svih koje nemaju more. Površinski je približno jednaka zapadnoj Evropi.Ukupna dužina granice iznosi 12.012 km, od čega na granicu sa Rusijom otpada 6.846 km, sa Uzbekistanom 2.203 km, 1.533 km sa Kinom, 1.051 km sa Kirgistanom i 379 km sa Turkmenistanom. Kazahstan je izrazito kontinentalna zemlja koja je udaljena od mora više od 2.000 km, tako da čitav ovaj prostor ima izrazito kontinentalnu klimu. Temperature u januaru padaju i ispod -20°C. Leta su dosta topla. Temperature u ovom periodu dosežu i 30°C, ali su noći i u ovo letnje doba dosta hladne. Kako je Kazahstan dobro ograđen visokim planinama sa istoka i juga, vazdušne mase do njega dospevaju kao suve.

Stanovništvo

Prema posljednjem popisu stanovništva, održanom od 28. februara do 6. marta 2009. godine, Kazahstan ima 16.402.861 stanovnika. Najbrojniji etnička grupa su Kazasi koji čine 67% stanovništva i Rusi sa 21%. Takođe postoji i značajan broj drugih etničkih grupa kao što su Tatari, Ukrajinci, Uzbeci, Belorusi, Ujguri, Azeri, Poljaci i dr. Neke od manjina poput Nemaca (Povolški Nemci), Ukrajinaca, Korejaca, Kurda, Čečena, Mešketijskih Turaka i politički nepodobnih Rusa su bile prisilno deportovane na teritoriju Kazahstana, u periodu 30-ih godina 20. veka, za vreme Staljinove vladavine SSSR-om.Islam je najrasprostranjenija religija u Kazahstanu, a prati je Pravoslavlje. Nakon decenija represije pod Sovjetskim Savezom, nezavisnost je donela potrebu za obnavljanjem kazaške kulture delimično i kroz religiju. Puno priznavanje verskih sloboda je dovelo do velikog rasta aktivnih vernika. U sledećim godinama je građeno stotine džamija, crkvi, sinagoga i drugih verskih objekata, povećavši njihov broj sa 670 na 4.170.

Znamenitosti Kazaxstana

Kosmodrom Bajkonur: Prvi kosmodrom na planeti, odakle je započeo razvoj dalekog i nerazumljivog Univerzuma od čoveka. Odavde je lansiran prvi veštački satelit Zemlje, a Jurij Gagarin je takođe izvršio let. Bajkonur je jedan od tri kosmodroma na Zemlji, odakle se lansiraju svemirske letelice sa astronautima.

Khan Shatir: Upečatljiv primer moderne kazahstanske arhitekture. Ova futuristička zgrada u obliku bočno nagnutog šatora služiće kao tržni i zabavni centar. Khan-Shatir otvoren je 2010. godine. U sredini zgrade nalazi se toranj povezan sa čeličnim kablovima, na kojem je zategnuto posebno prozirno platno