Vikiškolarac:Evropa/Lihtenštajn

Kneževina Lihtenštajn se nalazi između Švajcarske i Austrije i sa svojih 160 kmᶟ ona je četvta najmanja država u Evropi i šesta najmanja u svetu. To ima i dobre strane jer svih 37340 stanovnika poznaje svog vladara, kneza Hans - Adama II, a jednom godišnje su pozvani i na veliki prijem u dvorcu. Lihtenštajn krasi epitet jedne od najbogatijih država sveta prema BDP po glavi stanovnika.

zastava lihtenštajna

Istorija

Lihtenštajn je po državnom uređenju kneževina, a nazvana je po istoimenom austrijskom dvorcu koji je do 13. veka bio u vlasništvu dinastije Lihtenštajn i jedina u Evropi nosi ime po dinastiji koja njome vlada. Iako je ova porodica imala mnoge posede, nijedan se nije nalazio pod njihovom direktnom vlašću, zbog čega nisu mogli da imaju svoje mesto u Kraljevskom Parlamentu Svetog Rimskog Carstva.

Kupili su male grofovije Šelenberg (Schellenberg) i Vaduz (Vaduz) koje su ujedinjene i proglašene za kneževinu u sastavu Svetog Rimskog Carstva. Nakon što je Napoleon pokorio Rimsko Carstvo, obaveze Lihtenštajna prema Carstvu su prestale da postoje i prvi put je dobio punu nezavisnost. Tokom Drugog svetskog rata je sačuvao neutralnost, ali je izgubio brojne posede na teritoriji Čehoslovačke. Lihtenštajn je odbijao da prizna Češku i Slovačku kao dve nezavisne države. To je trajalo sve do 2009. Godine kada je iz kabineta Hansa Adama II saopšteno da Lihtenštajn neće preuzimati nikakve zakonske mere nad oduzetom imovinom, nakon čega su ove tri države ponovo uspostavile diplomatske odnose.

mapa lihtenštajna

Po završetku rata zemlja je upala u ekonomsku krizu, pa je zato ušla u monetarnu i carinsku uniju sa Švajcarskom, zbog toga je službena valuta u Lihtenštajnu i danas švajcarski franak. Usledio je postepeni oporavak, a poreske olakšice u Lihtenštajnu su dovele do toga da mnoge multinacionalne kompanije ovde otvore svoja sedišta, zbog čega u ovoj državi ima više kompanija nego stanovnika, a industrija se uglavnom vrti oko elektronike, proizvodnje metala, farmaceutskih proizvoda i sl..

Geografija

Lihtenštajn se nalazi u severnom delu Alpa, između Austrije i Švajcarske. Ima površinu 160 km2. Dve trećine države je brdovit, a ostatak je nizija u dolini Rajne. Klima je planinska.

Stanovnistvo

Glavni grad je Vaduc. Ipak sa svojih 5000 stanovnika nije i najveći . Najveći grad je Šan, koji broji čak 6000 ljudi! Iako je nemački zvanični jezik ove zemlje, većina stanovnika govori alemanskim dijalektom, koji se razlikuje od standardnog nemačkog i bliži je dijalektu koji se govori u Švajcarskoj.

Himna Kneževine Lihtenštajn koja nosi naziv „ Iznad mlade Rajne“ usvojena je 1920. Godine i koristi istu melodiju kao himna Velike Britanije.

Zanimljivoisti

U Lihtenštajnu niko ne zaključava vrata, što je verovatno posledica činjenice da imaju najnižu stopu kriminala na svetu. Uopšte , za Lihtenštajnere se može reći da su miroljubivi, jer su poslednji put ratovali 1866. i tada su izveli nezapamćen vojni podvig. Poslali su celu svoju armiju od 80 ljudi u Italiju, kako bi pomogli Austriji. Ne samo da je ovih 80 heroja prošlo nepovređeno ( nisu ni učesvovali u borbama ), već su se vratili sve sa Italijanom s kojim su se sprijateljili i nagovorili ga da dođe sa njima, postavši tako jedina vojska u istoriji koja je iz rata izašla mnogobrojnija!

Lihtenštajneri se nisu mnogo ni obazirali na prava žena , te one nisu mogle da glasaju. Pitanje glasačkog prava žena je prošlo na referendumu tek 1984. godine, a razlog neuspeha prethodnih referenduma je bio jednostavan- glasali su samo muškarci.

Jedna od velikih atrakcija u Lihtenštajnu je dvorac u Vaduzu, sagrađen u srednjem veku. U Vaduzu se mogu posetiti i dva odlična muzeja, sa jedne strane Muzej umetnosti  Liechtenstein, smešten u modernoj zgradi, koja je smeštena na jednoj od najstarijih privatnih umetničkih zbirki kontinenata. S druge strane nalazi se Filatelički muzej Briefmarkenmuseum, jedno od nacionalnih blaga i koji okuplja strasne marke iz celog sveta.

Ostala zanimnjiva mesta su grad Balzers sa svojim dvorcem u Gutembergu i kapelom San Pedro, slikovita sela Bendern, Mauren ili Rugel, kao i gradovi Triesen ili Plaken prepuni antičkih spomenika bogatih buržoaskih vila i verskih kapela.

Ova zemlja je planinsko područje u srcu Alpa, te je sportski i naturalistički turizam razvijen tokom cele godine, leti idealno je za pešačenje- traking, a zimi za  skijanje.