Vikiškolarac:Evropa/Turska

Turska je velika država u jugo - istočnoj Evropi i zapadnoj Aziji. Graniči se sa Grčkom, Bugarskom, Gruzijom, Jermenijom, Azerbejdžanom, Irakom, Iranom i Sirijom. Glavni grad je Ankara. Ostali veliki gradovi su Istanbul i Izmir. Turska nije članica Evropske Unije ali želi da postane u budućnosti. Valuta je turska lira.

Zastava

Istorija

Mapa

Turska ima veoma dugu istoriju. Okupirali su je Trojanci, Grci, Lidijci, Rimljani, Vizantinci, Seldžuci, Osmanlije. Pre 1923. Turska je kontrolisala zemlje širom jugoistočne Evrope, jugozapadne Azije i severne Afrike kao Otomansko carstvo. Danas postoji preko 50 zemalja u Evropi, Aziji i Africi koje su nekada bile deo Otomanskog carstva. Turska je izgubila svoje carstvo i postala nezavisna država 1923. Od Drugog svetskog rata Turska je bila bliski saveznik većine evropskih zemalja i SAD. Danas je zemlja prilično prosperitetna, ima dobre odnose sa svojim susedima i nada se da će postati deo Evropske unije u narednih nekoliko godina.

Geografija

Istanbul

Azijska Turska (sačinjena uglavnom od Anadolije), koja obuhvata 97% zemlje, odvojena je od evropske Turske Bosforom, Mramornim morem i Dardanelima (koji zajedno čine vodenu vezu između Crnog mora i Mediterana). Evropska Turska (istočna Trakija ili Rumelija na Balkanskom poluostrvu) obuhvata 3% zemlje. Teritorija Turske je dugačka više od 1.600 kilometara (1.000 milja) i široka 800 km (500 milja), otprilike pravougaonog oblika. Područje Turske, uključujući jezera, zauzima 783.562 kvadratna kilometra (300.948 kvadratnih milja), od čega je 755.688 kvadratnih kilometara (291.773 kvadratnih milja) u jugozapadnoj Aziji i 23.764 kvadratna kilometra (9.174 kvadratnih milja) u Evropi. Područje Turske čini je 37. po veličini zemljom na svetu, i otprilike je veličine metropolitanske Francuske i Ujedinjenog Kraljevstva zajedno. Turska je okružena morima sa tri strane: Egejskim morem na zapadu, Crnim morem na severu i Sredozemnim morem na jugu. Turska takođe sadrži Mramorno more na severozapadu. Evropski deo Turske, na severozapadu, je Istočna Trakija i čini granicu Turske sa Grčkom i Bugarskom. Azijski deo zemlje, Anadolija (koji se naziva i Mala Azija), sastoji se od visoke centralne visoravni sa uskim obalnim ravnicama, između Keroglua i planinskog lanca Istočno-Crno more na severu i planina Taurus na jugu. Istočna Turska ima više planinski pejzaž i dom je izvora reka kao što su Eufrat, Tigar i Aras, a sadrži jezero Van i planinu Ararat, najvišu tačku Turske na 5.165 metara (16.946 stopa). Turska je geografski podeljena na sedam regiona: Mramorno, Egejsko, Crno more, Centralnu Anadoliju, Istočnu Anadoliju, Jugoistočnu Anadoliju i Mediteran. Neravni severnoanadolski teren koji se proteže duž Crnog mora podseća na dugačak, uski pojas. Ovaj region čini otprilike jednu šestinu ukupne površine Turske. Kao opšti trend, unutrašnja anadolska visoravan postaje sve hrapavija kako napreduje ka istoku. Zemljotresi su česti i povremeno jaki jer je većina planina nastala vulkanskom aktivnošću. Turska ima hladne, snežne zime i topla, suva leta.

Stanovništvo

Stanovništvo Turske obuhvata nešto više od 84 miliona. Treća je po veličini evropska država (posle Rusije i Nemačke). Većina stanovništva govori turski, koji je nacionalni jezik Turske. Islam je glavna religija koja se praktikuje u Turskoj, gde je nominalno 99% turskog stanovništva muslimani. Oko 90 odsto stanovništva živi u azijskom delu Turske, a oko 10 odsto u evropskom delu. Najpopularniji sport u Turskoj je fudbal. Popularni su i drugi sportovi poput košarke i odbojke. Surfovanje, snoubord, skejtbord, paraglajding i drugi ekstremni sportovi postaju sve popularniji svake godine. Još jedan veliki sport u kojem su Turci bili međunarodno uspešni je dizanje tegova. Turski dizači tegova, i muški i ženski, oborili su brojne svetske rekorde i osvojili nekoliko titula evropskih, svetskih i olimpijskih šampiona.

Znamenitosti

Istanbul je glavni turistički grad u zemlji i poznat je po mešavini evropske i azijske kulture, arhitekture i načina života. Tursku svake godine poseti oko 29 miliona turista. Osim Istanbula, među turistima su popularna banjska, planinarska i primorska odmarališta. Turisti u Tursku dolaze iz velikog broja zemalja uključujući Ujedinjeno Kraljevstvo, Nemačku, Rusiju, Iran i Japan. U Turskoj postoji 15 UNESKO-vih lokacija svetske baštine koje uključuju istorijske oblasti Istanbula, drevni grad Troju i Veliku džamiju i bolnicu Divrigi na istoku zemlje.