Klarinet/Klarinet u orkestru i kamernoj muzici
Istorijski pregled
urediOd vremena rane klasike (manhajmska škola) klarinet je sve više zastupljen u simfonijskom orkestru.
Kod klasičara je uobičajen ”dvojni sastav” duvačkih instrumenata (po 2 flaute, oboe, klarineta, fagota, roga i trube). U partiturama su ponekad navedeni klarineti in B♭, a ponekad in A, u zavisnosti od toga da li je kompozicija u tonalitetu sa snizilicama ili povisilicama. (Danas se po potrebi svira u transpoziciji.)
Romantičari povećavaju orkestar do ”trojnog” ili ”četvornog sastava”, pa se tako uz dva klarineta in B♭ (ili in A) uključuju bas-klarinet i eventualno Es-klarinet. Naročito su prvom klarinetisti u orkestru vrlo često poverene izražajne, tehnički teže i odgovorne solo-partije.
U duvačkom (vojnom) orkestru klarineti su zastupljeni u većem broju i u raznim veličinama, pošto oni ovde obično vode glavnu melodiju (kao violine u simfonijskom orkestru).
Klarinet u kamernim ansamblima
urediOd kamernih ansambala u kojima klarinet učestvuje najvažniji je duvački kvintet (flauta, oboa, klarinet, rog, fagot), zatim duvački trio (oboa, klarinet, fagot).
Postoje i drugačiji sastavi: na primer, Mocart, Brams i Reger su napisali po jedan kvintet za klarinet i gudački kvartet, a Brams i trio za klarinet, violončelo i klavir; Betoven ima septet za klarinet, rog, fagot i gudački kvartet, a Šubert – oktet za ta ista tri duvačka instrumenta i gudački kvintet.
Francuski kompozitor Floran Šmit ima čak sekstet za klarinete (jedan in Es, dva in B♭, alt in Es, bas i kontrabas klarinet).
Ostala upotreba larineta
urediNaravno, klarinet se koristi i za solističke nastupe sa orkestrom u koncertima i drugim sličnim delima, kao i uz pratnju klavira (sonate, razni komadi).
Literatura
uredi- Anton Eberst: Klarinet i klarinetisti, Forum, Novi Sad, 1963.
- Radivoj Lazić: Učim klarinet 1 - 4, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1998.
Reference
urediVidi još
uredi- V. A. Mocart, Koncert za klarinet i orkestar A-Dur, K622
- Klarinetista
- Muzička scena - klarinet
- Klarinetisti u Srbiji
- Klarinetska literatura u Srbiji
- Sve o klarinetu