Aleksic10

Premehanički period

Pisanje i alfabet

Govor i slike su bili najraniji način prenosa informacija ali sa puno mana zbog oslanjnja na individualne i kolektivne memorije. Rešenja su bili sistemi pisanja i brojanja -azbuke i brojni sistemi, uz pomoć trenutne tehnologije -glinenih pločica, papirusa …

Danas je mogućnost pisanja sasvim uobičajena, tako da je teško zamisliti vreme kada ljudi nisu znali kako da pišu. Međutim, u prvom periodu razvoja ljudskog društva ljudi su se sporazumevali jedino govorom i pomoću crteža. Prvo poznato pismo se pojavilo oko 3000. godina pne. u Mesopotamiji, na glinenim pločicama su urezivani znaci, pismo je poznato kao klinasto pismo i još uvek nije dešifrovano.

Feničani su prvi primenili alfabet koji je sadržao simbole koji su odgovarali pojedinačnim slogovima i suglasnicima. Alfabet je formiran i kod drugih naroda, Grci su prihvatili feničanski alfabet i dodali mu samoglasnike, Rimljani su preuzeli grčki…. Egipćani, oko 2600.g.p.n.e, na biljci papirusu pišu posebnom vrstom mastila.

Razvoj brojčanih sistema

Još u prvobitnoj zajednici postojala je potreba za brojanjem, bilo za individualne potrebe bilo za potrebe grupe ljudi. Brojanje je u početku vršeno poređenjem jednog skupa objekata sa drugim ili brojanjem kamenja ili kostiju. Razvoj brojeva pomoću kojih mogu jednostavno da se izvode osnovne aritmetičke operacije je tekao dosta sporo. Egipćani koji su zajedno sa Arapima imali razvijenu trgovinu koristili su nepozicionih brojni sistem u kome su brojevo od 1 do 9 bili označeni kao vertikalne linije, broj 10 kao znak U.

Prvi brojčani sistem sličan današnjem definisali su Indusi, oni su koristili devetocifreni pozicioni brojčani sistem. Dekadni brojni sistem – devet cifara i nula – iz Indije u Evropu preneli su u 12. veku arapski trgovci pa su ove cifre i brojevi nazvani ”arapskim”.

Egipatski brojevi

Ovaj sistem brojeva nastao je oko 3000. godine PNE. Drevni egipćani su određenim hijeroglifima dodelili određene numeričke vrednosti.

Razvoj sredstava za računaje

Pretpostavka je da su prsti ruke verovatno bili prvo sredstvo korišćeno kao pomoć pri računanju. Jedna od najstarijih naprava je RABOŠ. Potiče iz paleolita i predstavljao je kosti životinja na koje su se beležili brojevi u grupama po 5 različitih dužina.

Kao pretača računara se obično pominje i kameni monument STOUNHENDŽ u južnoj Engleskoj.predpostavlja se da je korišćen za izračunavanje putanje kretanja sunca i predviđanje godišnjih doba

Kipu

Drevni narodi su koristili za pamćenje brojeva kanap sa čvorovima.Takvo pomagalo nazivalo se KIPU.

Korišćen je širom tadašnjeg sveta. Inke su koristile kipu za čuvanje podataka o porezima, broju stanovnika kao i za podsećanje na buduće obaveze.

Sastojao se od glavnog užeta , postavljenog horizontalno, na koje su kačena dodatna užad tako da vise. Na njima su pravljeni čvorovi -oblik čvora je prdstavljao cifru, dok je njegovo rastojanj od glavnog užeza predstavljalo vrednost cifre, Boja užeta je predstavljala osobu ili objekat na koji se podaci odnose.

ABACI

Neki autori smatraju da su prva prava sredstva za računanje bile antičke table za brojanje nazvane ABACI. Zasnivalo se na ideji kamenčića za prebrojavanje koji su bili smešteni u žlebove urezane u kamene ploče ili u ploče od gline. Kamenčići su mogli da se pomeraju između žlebova radi predstavljanja različitih brojeva .

Abakus

Tek mnogo kasnije nastala je ideja da kamenčići ili drvene kuglice mogu da klize duž žica razapetih od jedne strane do druge okvira koji je zamenio tablu. Ovakva ideja pojavila se u kini u 13-om veku. Abakus je tada postao vrlo pogodno sredstvo za računanje. Kineska verzija abakusa posedovala je 13 kolona sa po dve kuglice u delu na vrhu i 5 kuglica u delu ispod njih.

Vrednosti svake kuglice u gornjem delu je 5 ako se nalazi u donjem položaju (od zajedničke granice gornjeg i donjeg dela) ili 0 ako se nalazi u gornjem položaju. Vrednosti kuglice u donjem delu je jedan ako se nalazi u gornjem ili nula ako se nalazi u donjem položaju.

Japanci su kopirali kineski abakus negde u 17. veku i usavršili ga za obavljanje mnogo složenijih radnji. Japanski abakus ima 21 kolonu sa jednom kuglicom u gornjem i 4 kuglice u donjem delu. Abakus se dosta dugo koristio na Dalekom istoku pri vežbama u školi i često upotrebljavan kao pomoćna alatka u mnogim radnjama.

Na dvodnevnom takmičenju održanom 1946. godine između japanskog abakiste i američkog takmičara koji je vršio izračunavanja na elektromehaničkom kalkulatoru, ubedljivu pobedu u brzini i preciznostio odneo je abakist.

Antikitera

Na osnovu dosadašnjih istraživanja, smatra se da je Antikitera primitivan, ali sofisticirano napravljen analogni računar za određivanje kretanja planeta. Verovatno je bio jedan od prvih analognih računara koji su ikada napravljeni. Kada bi se uneo neki datum pomoću ručice, mehanizam je na brojčanicima pokazivao položaj planeta, Sunca i Meseca za taj dan.

Njega su 1901. otkrili grčki lovci na sundjere u blizini ostrva Antikitera po kome je mehanizam dobio ime. Mehanizam je nastao oko 100 godina pre nove ere, a najmanje što se može reći o njemu jeste da je vrlo oštroumno napravljen i pažljivo osmišljen. S obzirom da je bio deo tovara na jednom morskom transportu moguće je da postoje i drugi slični neotkriveni mehanizmi.

Na prednjoj strani mehanizma nalazi se brojčanik sa dve ugravirane skale. Jedna je fiksirana i na njoj su nacrtani znakovi zodijaka, dok pokretni prsten pokazuje mesece u godini. Slova ugravirana na skali zodijaka odgovaraju znacima na tanjiru sa kalendarom. Upotreba za to doba naprednih diferencijalnih zupčanika u unutrašnjosti mehanizma omogućavala je da se položaj nebeskih tela izračunava sabiranjem i oduzimanjem ugaonih brzina zupčanika.

Složenost mehanizma nije se uklapala u predstave o stepenu razvoja tehnologije u prvom veku pre nove ere. Sofisticirani komplet zupčanika koji rotiraju funkcioniše kao svojevrsn diferencijalni sistem zupčanika, za kakve se smatralo da su otkriveni tek u 16. veku kada je počeo ubrzani razvoj mehaničkih časovnika.

Za razvoj računarstva je značajan 9.vek kada arapski matematičar ALHAVARIZVI precizno,korak po korak opisuje četiri računske operacije.Po njemu se svaki precizno opisan postupak za rešavanje nekog zadatka zove ALGORITAM i on predstavlja jedan od osnovnih pojmova u računarstvu.

Začetak ideje o veštačkoj inteligenciji nalazimo u radovima LULUSA.Naime,1275.godine španski sveštenik Lulus pokušava da napravi mašinu sposobnu da izvlači logičke zaključke. Prvi put se u istoriji čovečanstva pokrenula ideja da se izvesne umne radnje mogu prepustiti mašini.